'n Nasionale dialoog nodig om ANC te verwyder
Leer uit die UDF en Cosatu-lesse van die 80’s.
Die enigste nasionale dialoog wat Suid-Afrikaners nou moet hê, is hoe om die ANC uit mag te verwyder voordat ons 'n totaal mislukte staat word, gekenmerk deur permanente verbrokkeling, toenemende maatskaplike antagonisme, korrupsie en misdaad.
Om na President Ramaphosa se openingstoespraak van Vrydag 22 Augustus 2025 te luister waar hy die kernkwessies uiteensit waaroor die nasionale dialoog glo “diep moet delf”, is om iemand te sien wat aan ernstige kognitiewe dissonansie ly (en dit is om dit sag te stel). Die presiese kwessies wat hy aanhaal, is juis die dinge wat sy party duidelik versuim het om aan te spreek, en wat hulle die afgelope 30 jaar aansienlik vererger het. Haikona, man. Ramaphosa en die ANC moet op een of ander manier uit mag uit verwyder word. Die sentrifugale kragte wat die ANC stukkie vir stukkie uitmekaar skeur, is nie genoeg nie. Tot dusver het dit ons net gelos met Malema se EFF, Zuma se MK, Shivambu se Afrika Mayibuye-party en binnekort 'n “onafhanklike” SAKP wat hopelik die ANC-alliansie finaal sal begrawe.
Al hierdie groepe is besmet met dieselfde kankergewas van 'n kultuur wat in wese misdadig is, wat die ANC vanuit ballingskap in die land ingebring het. En hierdie kanker kan nie genees word nie. Geen een het werklik vooruitsigte op groot sukses buite hul huidige stempersentasie nie. Met die moontlike uitsondering van Zuma se in-wese Zoeloe-party MK. Die gerugte loop dat Zuma dan Ramaphosa se ANC in Mpumalanga en KwaZulu-Natal heeltemal ontwrig. Agter die ras-kaart spelery, grondgerammel en die krete oor onteiening wat hulle deel, is hulle almal hoofsaaklik gemoeid met toegang tot die soustrein en die uitbreiding van die ANC se pogings om soveel as moontlik uit die staat te put.
“Groot gevegte kan voorlê”
Selfs al sou hulle – in die al hoe minder waarskynlike scenario – al hul magte kon saamsnoer met wat oorbly van Ramaphosa se ANC en die huidige RNE by die stembus vervang, sou dit 'n massiewe bakleiery wees. Hierdie organisasies haat mekaar met dieselfde passie as hul haat vir sogenaamde wit monopolie-kapitaal. Dit sal net die land se ondergang versnel. Dat mense Ramaphosa se leierskap van die RNE na verlede jaar se verkiesing verwelkom het, was nie verkeerd nie. Die RNE was die beste moontlike opsie onder die omstandighede, en dit is tans steeds die geval. Dit spreek boekdele oor hoe diep die leierskapskrisis binne die ANC en daarbuite dit is.
Maar dit is geen rede om aan Ramaphosa of die RNE vas te klou nie. Die sentrum hou duidelik nie, die ANC is besig om ineen te stort, en die vrees vir die anargie wat kan losbars, is net nog 'n blik wat pad-af geskop word. Helen Zille se kandidaatstelling as burgemeester in Johannesburg gaan inderdaad 'n groot toets wees wat sal bepaal of daar 'n uitweg uit die ramp is wat SA in die gesig staar. Almal weet dit, selfs Malema en sy geselskap, en dit is presies hoekom hulle alles in hul vermoë gaan doen om dit te probeer keer. Gewone Suid-Afrikaners is verby siek en sat van die situasie. Dit is hoekom, soos Jonny Steinberg uitgewys het, daar só 'n groot golf van steun vir luitenant-generaal Mkhwanazi ná sy perskonferensie was, ongeag die meriete van sy saak.
“Sakelui moet hul uitspreek”
Suid-Afrikaners smag na reg en orde, na 'n staat wat werk, na hospitale en skole wat dienste lewer, na werk en na ’n toekoms. Suid-Afrikaners gee nie om hoe dit kom nie, selfs al vat dit 'n welwillende diktator in kamoefleerdrag om dit reg te kry.
Meningstuklesers is oor die algemeen die Suid-Afrikaners wat die minste geraak word deur die katastrofiese omstandighede waarin die land homself bevind. Soos 'n prominente uitvoerende hoof van 'n genoteerde maatskappy onlangs aan my gesê het, dit maak nie saak wat nie, ons maak steeds en sal steeds hope geld maak. Die vraag bly dus wat nou gedoen moet word? Die situasie vra vir radikale optrede, en radikale optrede verg dapper denke, organisering en opoffering. Die sakegemeenskap is 'n magtige krag in die politieke, ekonomiese en maatskaplike sfere en moet daardie mag nou meer as ooit gebruik. Hulle kan baat vind by die bloudruk van die interne anti-apartheidstryd in die 80’s – gelei deur die UDF en Cosatu – wat die hoofkrag was wat die apartheidregime gedwing het om te onderhandel.
Sakelui behoort ten minste luidkeels deur hul organisasies en regstreeks hul uitspreek om Ramaphosa se ANC en hul verdorwenheid te veroordeel. Met min uitsonderings is die stilte van die sakegemeenskap, insluitend die sowat 100 super-SEB-voordeeltrekkers, oorverdowend. Sakelui kan hul eie huis skoonmaak en openlik stappe neem om te verseker dat Suid-Afrika nie die land bly met die slegste Gini-koëffisiënt of dan welvaart-ongelykheid op die planeet nie. Hulle sal gewillige vennote in die vakbondbeweging vind vir so 'n onderneming.
Maatskappye wat kan, behoort werksdelings-opsies met vakbonde te oorweeg om die werkloosheidskrisis te help verlig. En welbedagte werknemer-aandelebesitskemas kan die antwoord wees op die ANC se SEB-sirkus. Dit kan help om werkgewers en werknemers se belange met mekaar te belyn. Sakelui moet twee keer dink voordat hulle selfs R1 aan die ANC gee. Hul behoort hul befondsing van opposisiepartye soos aan partye in die RNE voorwaardelik te maak, minstens sodat hulle aangespoor word om werklike stappe te neem om 'n verenigde front aan die kiesers te bied.
“Sny die belastingkraan af”
Dit is een ding om te kla dat die ANC 'n korrupte en misdadige organisasie en regering is, terwyl 'n mens dit steeds gedelik deur belasting aanhelp. Cosatu het in die 80’s 'n doeltreffende anti-BTW-veldtog gelei. Dit kan weer gebeur. Die vakbonde behoort die idee aan te gryp, en die armes sal broodnodige verligting kry.
Selfs massaksie hoef nie net die voorreg van die massas te wees nie. 'n Een dag-lange simboliese algemene staking, bedink by Nedlac en ondersteun deur kapitaal en arbeid, sal die nasie onomwonde wys waar die werklike probleem nou lê.
Al hierdie dinge – en nog meer – was reeds in die 80’s op die tafel. Met minder geheimhouding en meer oop veldtogte vir 'n regverdiger, gelyker en misdaad- en korrupsievrye samelewing, kan sakelui help om die ANC se dobbelspel in die oë van die massas te ontmasker.
Nog artikels op OntLaer:
Volg OntLaer Facebook en LinkedIn vir ons jongste artikels, potgooi-gesprekke en redaksiebriewe asook bydraes en insigte van skrywers regoor ons netwerk.
INTEKEN OPSIES:
Wil jy stukke soos die direk in jou inboks ontvang – weekliks of daagliks – en terselfdertyd ons werk ondersteun? Kies hieronder jou voorkeur.
 | A guest post by
|